(http://www.xn--[url=http-ui2a7a34agf://www.disthai.com/%5D%5Bb%5D%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%9E%E0%B8%A3%5B/b%5D%5B/url%5D.com/wp-content/uploads/2017/09/%E0%B8%8A%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99.png)
สมุนไพรชะมดต้น (http://www.xn--42cg8cuanoj5b9czdzg.com/2017/09/%E0%B8%8A%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99/)
ชะมดต้นเป็นพืช
อันมีชื่อวิชาพฤกษศาสตร์ว่า Abelmoschus moschatus Medik subsp moschatus
จัดอยู่ในตระกูล Malvacaea
ราษฎรบางถิ่นเรียก ฝ้ายผีก็มี มีชื่อสามัญว่า musk mallow หรือ Abel muskพืชจำพวกนี้เป็นพืชล้มลุก อายุปีเดียว ลำต้นตั้งตรง แตกกิ่งบางส่วนอาจสูงได้ถึง ๒ เมตร ใบเป็นใบลำพังเรียงสลับกัน รูปหัวใจแกมรูปไข่ โคนใบเว้า ขอบใบเว้าเป็น ๓-๕ แฉก ใบที่ปลายยอดจะเล็ก แฉกลึกแล้วก็แคบกว่าใบที่อยู่ใกล้โคนต้น ผิวใบมีขนรูปดาวทั้งยัง ๒ ด้าน ก้านใบยาว ดอกมักออกคนเดียวๆตามซอกใบ สมุนไพร (http://www.disthai.com/) ดอกใหญ่มีกลีบเลี้ยง ๕ กลีบ เชื่อมติดกันบนหลอด ปลายแยกเป็น ๕ แฉก กลีบดอกเป็น ๕ กลีบ เชื่อมชิดกันที่โคน สีเหลืองสด โคนกลีบสีแดงเข้ม เกสรเพศผู้มีเยอะแยะ เชื่อมติดกันเป็นท่อยาว รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๕ ช่อง ก้านเกสรเพศเมียยาวแทงพ่นท่อเกสรเพศผู้ ปลายแยกเป็น ๕ แฉก ผลเป็นฝัก แตกได้ รูปรีแกมรูปไข่ เป็นเฟืองตามแนวยาว ปลายเรียวแหลม ยาว ๖.๓-๗.๕ เซนติเมตร ข้างในฝักมี ๕ ช่อง แต่ละช่องมีเม็ดเยอะแยะ เม็ดรูปไต มีกลิ่นฉุน หมอแผนไทยเรียกพืชประเภทนี้ว่า "เทียนฉมต" หรือ"เทียนชะมด" มีชื่อสามัญทางด้านการค้าว่า Ambrette seed หรือ Grains d'Ambrette ใช้เป็นยาแก้เสลดและก็ดีพิการ แก้ลมให้คลื่นเหียน (ขับลม) เป็ยยาเย็น บำรุงธาตุ ยาบำรุง แก้อาการเกร็ง เมื่อเอามาบดกับน้ำนมใช้ทาแก้หิดหรือแก้คันได้ ถ้าเกิดเอาเม็ดมาบดจะได้กลิ่นเสมือนเสมือนกลิ่นชะมดเช็ด ผงเทียนชะมดใช้โรยในตู้ที่มีไว้สำหรับใส่เสื้อผ้า เพื่อกันไม่ให้แมงมากินเสิ้อผ้าและก็ทำให้เสื้อผ้ามีกลิ่นหอมสดชื่น อีกทั้งใช้ผสมทำบุหงา น้ำมันที่ระเหยง่ายที่ได้จากผู้กระทำลั่นเทียนชะมดที่ใช้ปรุงน้ำหอมให้กลิ่นคงทน
(http://www.xn--42cg8cuanoj5b9czdzg.com/wp-content/uploads/2017/09/unk6.jpg)
สรรพคุณทางยา
ชะมดเช็ด (civet) เป็นเครื่องยาที่มีกลิ่นหอมสดชื่น ได้จากเมือกของไขของตัวชะมดเช็ดหมดทั้งตัวผู้แล้วก็ตัวเมีย ที่เช็ดไว้ตามไม้ที่ปักให้หรือที่ซี่กรงที่ขังสัตว์ไว้
ตำราคุณประโยชน์ยาโบราณ ชะมดเช็ด (http://www.xn--42cg8cuanoj5b9czdzg.com/2017/09/%E0%B8%8A%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B9%87%E0%B8%94/) มีกลิ่นหอมสดชื่นฉุน ใช้เป็นยาบำรุงดวงใจให้ชุ่มชื่นกระชุ่มกระชวย เป็นยาชูกำลัง ใช้เป็นเครื่องหอมนอกเหนือจากนี้ยังคงใช้เป็นตัวทำให้น้ำหอมอยู่คงทน (fixative) ด้วย ก่อนนำชะมดเช็ดมาใช้ แพทย์แผนไทยมักฆ่าฤทธิ์ก่อน โดยผสมกับหัวหอมเล็กหรือผิวมะกรูดที่หั่นให้เป็นฝอยละเอียด ใส่ลงไปในช้าพลูหรือช้อนเงิน นำไป ลุกลี้ลุกลนไฟเทียนจนถึงชะมดนั้นละลาย แล้วก็มีกลิ่นหอมหวนก็ดีก็เลยกรองเอาน้ำมันชะมดไปใช้เป็นยาถัดไป ชะมดประเภทอื่นๆที่ให้ "ชะมดเช็ด"ชะมดเช็ดที่ใช้ในยาไทยนั้น ยังบางทีอาจได้จากชะมดจำพวกอื่นๆในวงศ์ Viverridae ที่เจอในประเทศไทยอีก ๒ ชนิด คือ
๑.ชะมดจำพวกแผงหางข้อ
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Viverra zibetha Linnaeus
มีชื่อสามัญว่า large Indian civet
เป็นชะมดที่มีขนาดใหญ่ที่สุด ขนาดวัดจากจมูกถึงปลายหางราว ๗๕-๘๕ เซนติเมตร หางยาว ๓๕-๔๕ ซม. น้ำหนักตัว ๘-๙ โล พื้นลำตัวมีสีเทาหรือสีน้ำตาล เหลือง มีจุดดำกระจายอยู่ทั่วไป ข้างคอมีแถบดำ ๓ แถบ และก็แถบขาว ๒ แถบ พิงผ่านจากไหล่ทั้งยัง ๒ ข้าง มีลายดำเป็นเส้นยาวไปถึงโคนหาง ตรงกลางภายหลังหัวถึงโคนหางมีขนสีดำตั้ง หางมีลายเป็นปล้อง มีขาวสลับดำ ๕-๗ ปล้อง ปลายหางสีดำ ปลายตีนสีน้ำตาลไหม้ เล็บหดกลับได้ครึ่งเดียวชะมดแผงหางบ้องเป็นสัตว์ที่หาเลี้ยงชีพในตอนกลางคืน และชอบอยู่ตามลำพังในป่าทึบ ปีนต้นไม้เก่ง แต่มักพบอยู่บนพื้นดินมากยิ่งกว่าบนต้นไม้ ช่วงกลางวันหลบนอนในที่ป่าทึบหรือในโพรงดิน ต่อมกลิ่นอยู่ที่รอบๆก้น ใกล้โคนหาง จะเช็ดของเหลวจากต่อมนี้กับต้นไม้ เพื่อแสดงเขตแดนแล้วก็ติดต่อระหว่างกัน โดยยิ่งไปกว่านั้นในช่วงฤดูผสมพันธุ์กลิ่นดังกล่าวมาแล้วข้างต้นจะแรงมาก เป็นสัตว์ค่อนข้างจะขี้อาย มักวิ่งแอบหนีมากยิ่งกว่าจะต่อสู้กับศัตรูชะมดแผงหางข้อโตเต็มที่เมื่อมีอายุราว ๒ ปี สืบพันธุ์ได้ตลอดทั้งปี ท้องนาน ๖๐-๗๒ วัน คลอดทีละ ๒-๔ ตัว มีอายุถึงราว ๑๐ ปี กินสัตว์เล็กๆเป็นต้นว่า หนู (http://www.xn--42cg8cuanoj5b9czdzg.com/2017/09/%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B9/) งู (http://www.xn--42cg8cuanoj5b9czdzg.com/2017/09/%E0%B8%87%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%B2/) นก แมลงรวมทั้งไข่แมลง ผลไม้และก็หน่อไม้ลางจำพวกเป็นของกินพบในประเทศประเทศอินเดีย พม่า จีนตอนใต้ ลาว เวียดนาม เขมร และก็ทุกภาคของไทย โดยยิ่งไปกว่านั้นภาคใต้
๒.ชะมดแผงสันหางดำ
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Viverra magaspila Blyth (ชื่อพ้อง Viverra civettina Blyth)
มีชื่อสามัญว่า large – spotted civet
เป็นชะมดขนาดใหญ่ ขนาดวัดจากปลายจมูกถึงโคนหางยาว ๗๒-๘๕ เซนติเมตร หางยาว ๓๐-๓๗ ซม. น้ำหนักตัว ๘-๙ กก. พื้นตัวสีเนื้อคละเคล้าเทา มีจุดดำขนาดใหญ่ที่ข้างลำตัว สีข้าง รวมทั้งโคนขา ขาทั้งยังสี่ดำ มีขนเป็นสันสีดำจากคอถึงหาง ปลายหางสีดำ จากกลางหางถึงโคนหางมีข้อสีดำ ๔-๕ ข้อ หน้าค่อนข้างจะยาว ตีนสีน้ำตาลแก่ หางสั้น ขายาว ต่อมกลิ่นอยู่ที่บริเวณตูด ใกล้โคนหาง จะขัดของเหลวจากต่อมนี้ถึงต้นไม้ เพื่อแสดงเขตแดนและก็สื่อสารระหว่างกัน โดยยิ่งไปกว่านั้นในช่วงฤดูผสมพันธุ์ กลิ่นดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้นจะแรงมากมาย ชะมดแผงสันหางดำชอบอาศัยอยู่รอบๆป่าทึบรกๆออกหากินตัวเดียว ชอบออกหากินช่วงค่ำคืน กลางวันนอนซ่อนตัวรอบๆตามป่าทึบหรือตามทุ่งที่มีต้นไม้ขึ้นเกลื่อนกลาดๆการสืบเผ่าพันธุ์และอาหารหาเลี้ยงชีพที่ราวกับชะมดแผงหางปล้อง พบในประเทศไทย พม่า ลาว เวียดนาม กัมพูชาแล้วก็ในทุกภาคของไทย