เครื่องกำเนิดไฟฟ้า ปกติแล้วเราอาจจะนึกถึงเพียงแค่เครื่องผลิตกระแสไฟหรือเครื่องปั่นไฟที่พบเห็นได้ง่ายทั่ว ๆ ไป โดยเฉพาะตามงานงานเทศกาลที่การออกร้านหรือสวนสนุกต่าง ๆ จำเป็นต้องมีเครื่องปั่นไฟเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้าไว้ใช้งาน โดยมีแหล่งพลังงานมาจากน้ำมันเบนซิน ดีเซล หรือแก๊ซ แต่จริง ๆ แล้วนั้นเครื่องที่เราเห็นเป็นเพียงแค่เครื่องขนาดเล็กเท่านั้น เพราะสิ่งที่เราจะพูดถึงต่อไปนี้เป็นเรื่องเพื่อเครื่องกำเนิดไฟฟ้าทั้งหมดเท่าที่มีอยู่บนโลกใบนี้ และคุณอาจจะยังไม่รู้เหมือนกันว่าไฟฟ้าที่เราใช้อยู่นั้นมาจากแหล่งใดบ้าง
เครื่องกำเนิดไฟฟ้า (Electric generator) คืออุปกรณ์ที่แปลงพลังงานกลเป็นพลังงานไฟฟ้า เช่น เครื่องยนต์กังหันไอน้ำ หรือแรงน้ำตกผ่านกังหันน้ำ หรือเครื่องยนต์สันดาปภายใน กังหันลม ข้อเหวี่ยงมือ และอื่น ๆ อีกเป็นอันมาก ซึ่งได้มีการแบ่งเครื่องกำหนดไฟฟ้าออกเป็นประเภทต่าง ๆ คือ เครื่องกำเนิดไฟฟ้า
1. เครื่องกำเนิดไฟฟ้าด้วยแม่เหล็กไฟฟ้า
อุปกรณ์กำเนิดไฟฟ้าประเภทนี้จะแม่เหล็กไฟฟ้าและสนามแม่เหล็กเป็นองค์ประกอบหลักในการผลิตกระแสไฟฟ้า โดยมีแนวนโยบายทำงานที่แตกต่างกันไปตามชนิดของเครื่อง เช่น ไดนาโม, เครื่องกำหนดไฟฟ้ากระแสสลับ, เครื่องกำเนิดไฟฟ้าแบบเหนี่ยวนำ, เครื่องกำเนิดไฟฟ้าแบบ MHD, เครื่องกำเนิดไฟฟ้าหมุนอื่น ๆ, เครื่องกำเนิดไฟฟ้าแบบ Homopolar และการกระตุ้น เป็นต้น
2. เครื่องกำเนิดไฟฟ้าสถิต
เป็นอุปกรณ์เครื่องจักรกลที่ผลิตกระแสไฟฟ้าที่อยู่กับที่หรือไฟฟ้าที่แรงดันสูงและมีกระแสต่อเนื่องต่ำ ในช่วงปลายศตวรรษที่ 17 ได้ประกอบด้วยการรุดหน้าวิธีการทางปฏิบัติของการผลิตกระแสไฟฟ้าโดยแรงเสียดทานโดยนักวิจัยจำนวนมาก เครื่องกำเนิดไฟฟ้าที่เป็นที่รู้จักกันในยุคนี้ได้แก่ เครื่อง Wimshurst และ แวนเดอ Graaff
3. เครื่องกำเนิดไฟฟ้าติดรถยนต์
เครื่อง alternator เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการผลิตกระแสไฟฟ้าให้กับรถยนต์เช่นเดียวกับ magneto ที่ใช้ในประภาคารหรือใช้จุดระเบิดในเครื่องยนต์ลูกสูบในการบิน โดยพลังงานที่ได้จาก alternators นั้นไม่ได้ขึ้นอยู่กับความเร็วในการหมุน จึงทำให้ผลผลิตที่กำลังชาร์จของ alternator ที่ความเร็วรอบเดินเบาเครื่องยนต์ อาจจะมากขึ้นกว่าของเครื่องกำเนิดไฟฟ้ากระแสตรง นอกจากนี้ alternator ยังทำการทำงานในการชาร์จแบตเตอรี่หลังจากสตาร์ทเครื่องยนต์อีกด้วย
4. เครื่องกำเนิดไฟฟ้าด้วยเครื่องยนต์
อุปกรณ์ชนิดนี้มักจะเป็นที่รู้จักมักคุ้นแยกในชื่อ เครื่องปั่นไฟ มีการใช้น้ำมันหรือก๊าซเป็นพลังงานในการขับเคลื่อนเครื่องยนต์ให้เกิดกระแสไฟฟ้า ซึ่งมีให้ใช้งานตั้งแต่ขนาดเล็กที่ใช้น้ำมันไปจนถึงเครื่องกังหันขนาดใหญ่
5. เครื่องกำเนิดไฟฟ้าขับเคลื่อนด้วยมนุษย์
อุปกรณ์ชนิดนี้จัดว่าเป็นเครื่องกำเนิดไฟฟ้ากระแสตรงที่ใช้พลังงานกล้ามเนื้อของมนุษย์ในการขับเคลื่อน ไม่ว่าจะเป็นการเหยียบแป้น การปั่นจักรยานอยู่กับที่ หรือการใช้เท้าปั๊ม โดยมากจะเป็นที่นิยมกันในหมู่ผู้ที่ชื่นชอบการ DIY เนื่องจากเครื่องกำเนิดไฟฟ้าดังกล่าวสามารถนำไปใช้ในประโยชน์ได้ทั้งการออกกำลังกาย และการชาร์จแบตเตอรี่ได้อีกด้วย
เป็นอย่างไรกันบ้างครับ นี่เป็นเพียงแค่เครื่องกำเนิดไฟฟ้าส่วนหนึ่งเท่านั้นที่เราเลือกเอามาเล่าสู่กันฟัง เพื่อให้รู้ว่าความจริงแล้วการผลิตกระแสไฟฟ้าไม่ได้มีแค่การใช้เครื่องปั่นไฟเพียงอย่างเดียว อีกทั้งหากใครที่ชื่นชอบการออกกำลังกายอาจได้ไอเดียดี ๆ จากบทความนี้ไปหาข่าวสารทำให้ดีขึ้นเพื่อที่จะ DIY เครื่องปั่นไฟง่าย ๆ อย่างจักรยานมาปั่นออกกำลังก็ไม่เลวเหมือนกันนะครับ
เครื่องกำเนิดไฟฟ้า (Electric generator) คืออุปกรณ์ที่แปลงพลังงานกลเป็นพลังงานไฟฟ้า เช่น เครื่องยนต์กังหันไอน้ำ หรือแรงน้ำตกผ่านกังหันน้ำ หรือเครื่องยนต์สันดาปภายใน กังหันลม ข้อเหวี่ยงมือ และอื่น ๆ อีกเป็นอันมาก ซึ่งได้มีการแบ่งเครื่องกำหนดไฟฟ้าออกเป็นประเภทต่าง ๆ คือ เครื่องกำเนิดไฟฟ้า
1. เครื่องกำเนิดไฟฟ้าด้วยแม่เหล็กไฟฟ้า
อุปกรณ์กำเนิดไฟฟ้าประเภทนี้จะแม่เหล็กไฟฟ้าและสนามแม่เหล็กเป็นองค์ประกอบหลักในการผลิตกระแสไฟฟ้า โดยมีแนวนโยบายทำงานที่แตกต่างกันไปตามชนิดของเครื่อง เช่น ไดนาโม, เครื่องกำหนดไฟฟ้ากระแสสลับ, เครื่องกำเนิดไฟฟ้าแบบเหนี่ยวนำ, เครื่องกำเนิดไฟฟ้าแบบ MHD, เครื่องกำเนิดไฟฟ้าหมุนอื่น ๆ, เครื่องกำเนิดไฟฟ้าแบบ Homopolar และการกระตุ้น เป็นต้น
2. เครื่องกำเนิดไฟฟ้าสถิต
เป็นอุปกรณ์เครื่องจักรกลที่ผลิตกระแสไฟฟ้าที่อยู่กับที่หรือไฟฟ้าที่แรงดันสูงและมีกระแสต่อเนื่องต่ำ ในช่วงปลายศตวรรษที่ 17 ได้ประกอบด้วยการรุดหน้าวิธีการทางปฏิบัติของการผลิตกระแสไฟฟ้าโดยแรงเสียดทานโดยนักวิจัยจำนวนมาก เครื่องกำเนิดไฟฟ้าที่เป็นที่รู้จักกันในยุคนี้ได้แก่ เครื่อง Wimshurst และ แวนเดอ Graaff
3. เครื่องกำเนิดไฟฟ้าติดรถยนต์
เครื่อง alternator เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการผลิตกระแสไฟฟ้าให้กับรถยนต์เช่นเดียวกับ magneto ที่ใช้ในประภาคารหรือใช้จุดระเบิดในเครื่องยนต์ลูกสูบในการบิน โดยพลังงานที่ได้จาก alternators นั้นไม่ได้ขึ้นอยู่กับความเร็วในการหมุน จึงทำให้ผลผลิตที่กำลังชาร์จของ alternator ที่ความเร็วรอบเดินเบาเครื่องยนต์ อาจจะมากขึ้นกว่าของเครื่องกำเนิดไฟฟ้ากระแสตรง นอกจากนี้ alternator ยังทำการทำงานในการชาร์จแบตเตอรี่หลังจากสตาร์ทเครื่องยนต์อีกด้วย
4. เครื่องกำเนิดไฟฟ้าด้วยเครื่องยนต์
อุปกรณ์ชนิดนี้มักจะเป็นที่รู้จักมักคุ้นแยกในชื่อ เครื่องปั่นไฟ มีการใช้น้ำมันหรือก๊าซเป็นพลังงานในการขับเคลื่อนเครื่องยนต์ให้เกิดกระแสไฟฟ้า ซึ่งมีให้ใช้งานตั้งแต่ขนาดเล็กที่ใช้น้ำมันไปจนถึงเครื่องกังหันขนาดใหญ่
5. เครื่องกำเนิดไฟฟ้าขับเคลื่อนด้วยมนุษย์
อุปกรณ์ชนิดนี้จัดว่าเป็นเครื่องกำเนิดไฟฟ้ากระแสตรงที่ใช้พลังงานกล้ามเนื้อของมนุษย์ในการขับเคลื่อน ไม่ว่าจะเป็นการเหยียบแป้น การปั่นจักรยานอยู่กับที่ หรือการใช้เท้าปั๊ม โดยมากจะเป็นที่นิยมกันในหมู่ผู้ที่ชื่นชอบการ DIY เนื่องจากเครื่องกำเนิดไฟฟ้าดังกล่าวสามารถนำไปใช้ในประโยชน์ได้ทั้งการออกกำลังกาย และการชาร์จแบตเตอรี่ได้อีกด้วย
เป็นอย่างไรกันบ้างครับ นี่เป็นเพียงแค่เครื่องกำเนิดไฟฟ้าส่วนหนึ่งเท่านั้นที่เราเลือกเอามาเล่าสู่กันฟัง เพื่อให้รู้ว่าความจริงแล้วการผลิตกระแสไฟฟ้าไม่ได้มีแค่การใช้เครื่องปั่นไฟเพียงอย่างเดียว อีกทั้งหากใครที่ชื่นชอบการออกกำลังกายอาจได้ไอเดียดี ๆ จากบทความนี้ไปหาข่าวสารทำให้ดีขึ้นเพื่อที่จะ DIY เครื่องปั่นไฟง่าย ๆ อย่างจักรยานมาปั่นออกกำลังก็ไม่เลวเหมือนกันนะครับ