ถิ่นกำเนิดสมอพิเภกและการคขยายพันธุ์ที่น่าสนใจ

[watamon]

ถิ่นกำเนิดสมอพิเภก
สมอพิเภกมีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้  สามารถได้โดยทั่วไปในประเทศแถบนี้ ในประเทศไทย สามารถพบเจอได้ทั่วไปตามป่าเต็งรังและป่าเบญจพรรณทางภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันตก ภาคตะวันออก และทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่อยู่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 100 – 400 เมตร  ส่วนทางภาคใต้มักจะพบเห็นขึ้นตามป่าดงดิบ
ลักษณะทั่วไปสมอพิเภก
ไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่  ผลัดใบ สูง 15 – 35 เมตร ลำต้นเปลาตรง  โคนต้นมักเป็นพูพอน เปลือกสีเทาอมน้ำตาลหรือเป็นสีดำๆ ด่างๆ เป็นแห่งๆ ค่อนข้างเรียบหรือแตกเป็นร่องเล็กๆ ไปตามยาวลำต้น  ผิวเปลือกในสีเหลือง เรือนยอดกลมแผ่กว้างและค่อนข้างทึบ ก่อนอ่อนและยอดอ่อนมีขนประปราย ใบ เป็นชนิดเดี่ยว  ติดเวียนกันเป็นกลุ่มตามปลายๆ กิ่ง ทรงใบรูปรีแกมรูปไข่กลับ  กว้าง 9 – 15 ยาว 13 – 19 ซม. โคนใบสอบมาสู่ก้านใบ ส่วนที่ค่อนไปทางปลายใบผายกว้าง  ปลายสุดจะหยัดคอดเป็นติ่งแหลมสั้นๆ เส้นแขนงใบโค้งอ่อน มี 6 -10 คู่ เส้นใบแบบเส้นร่างแหเห็นชัดทางด้านท้องใบ เนื้อใบค่อนข้างหนา  หลังใบเขียวเข้มและมีขนสีน้ำตาลกระจายทั่วไป  ท้องใบสีจางหรือสีเทามีขนนุ่มๆ คลุม แต่ทั้งสองด้านขนจะหลุดร่วงไปเมื่อใบแก่จัด ขอบใบเรียบ ก้านใบยาว 4 – 6 ซม. บริเวณกึ่งกลางก้านจะมีต่อมหรือตุ่มหูด หนึ่งคู่ ดอก เล็ก  สีขาวอมเหลือง ออกเป็นช่อเดี่ยวๆ แบบหางกระรอก  ที่ง่ามใบหรือรอยแผลใบตามกิ่ง ปลายช่อจะห้อยย้อยลง ช่อยาว 10 – 15 ซม. ดอกเพศผู้ส่วนใหญ่จะอยู่ตามปลายๆ ช่อ ส่วนดอกสมบูรณ์เพศจะอยู่ตามโคนช่อ  กลีบฐานดอก มี 5 กลีบ  โคนกลีบเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วยเล็กๆ ทั้งหมดมีขนทั่วไป เกศรเพศผู้มี 10 อัน เรียงซ้อนกันอยู่สองแถว รังไข ค่อนข้างแป้น  ภายในมีช่องเดียวและมีไข่อ่อน 2 หน่วย หลอดท่อรังไข่มีหลอดเดียว ผลกลมหรือกลมรีๆ แข็ง ผิวเปลือกนอกปกคลุมด้วยขนสีน้ำตาลหนาแน่น ออกรวมกันเป็นพวงโตๆ

การขยายพันธุ์สมอพิเภก
การขยายพันธุ์สมอพิเภกสามารถทำได้ 2 วิธี คือ การแพร่พันธุ์โดยอาศัยเพศ โดยการปลูกเมล็ด และการแพร่พันธุ์โดยวิธีไม่อาศัยเพศ โดยการปักชำตอนกิ่ง  ในการขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ดนั้น ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการเก็บเมล็ดควรเก็บประมาณช่วงเดือนมากราคมจนถึงเดือนพฤษภาคม วิธีการเก็บเมล็ด เมล็ดที่เก็บใหม่ ๆ จะมีอัตราการงอก 85% เมล็ดที่เก็บไว้นานจะมีเปอร์เซ็นต์การงอกลดลง
            ไม้สมอพิเภกซึ่งเป็นไม้พื้นเมืองของประเทศไทย  การแพร่กระจายพันธุ์ตามธรรมชาติพบเจอได้ในทุกภาคของประเทศไทย สามารถขึ้นได้ในดินแถบทุกชนิด  ดังนั้นในเรื่องพื้นที่เพาะปลูกจึงไม่ค่อยมีปัญหาสำหรับไม้ชนิดนี้ การเพาะปลูกสมอพิเภกด้วนต้นกล้านั้น สามารถย้ายต้นกล้ามาปลูกได้โดยวิธีไม่มีดินหุ้มราก ขนาดของต้นกล้าที่เหมะสมในการย้ายเพาะปลูกควรมีอายุ 6 – 7 เดือน มีความสูงประมาณ 40 ซม. ก่อนย้ายปลูกควรลิดใบและราก การย้ายต้นไม้จากแปลงเพาะไปปลูกควรย้ายในขณะอากาศชุ่มชื้น แต่ไม่ควรย้ายขณะฝนตกหนัก เพาะดินอาจแฉะเกินไป ดินอาจแน่นอากาศถ่ายเทไม่ได้ สำหรบอัตราการเจริญเติบโตและการปรับปรุงพันธุ์ไม้สมอพิเภกนั้น ยังไม่มีการวิจัยและบันทึกข้อมูลไว้ ส่วนใหญ่แล้วจะเพาะปลูกไว้เพื่อเป็นไม่ใช้สอยโดยเฉพาะการใช้ประโยชน์ทางด้านสมุนไพร


Tags : สมอพิเภก,ลักษณะสมอพิเภก