ถิ่นกำเนิดบุกและการขยายพันธุ์ของบุกซึ่งมีสรรพคุณมากมายน่าสนใจ

[watamon]

ถิ่นกำเนิดบุก
บุกเป็นพืชหัว เริ่มเป็นที่รู้จักเมื่อประมาณ 100 กว่าปีมาแล้วโดยนักพฤกษศาสตร์ชาวอิตาลี Odoardo Beccari  ได้ค้นพบพืชในสกุลบุกชนิดหนึ่ง คือ Amophophallus  titanium (Becc.) Ex  Arcang. ในป่าของประเทศอินโดนีเซียด้วยขนาดดอกที่ใหญ่มหึมาและลักษณะรูปพรรณสัณฐาน  สีสันสวยงาม แปลตาได้ปลุกเร้าความสนใจของนักพฤกษศาสตร์ และคนทั่วไปให้หันมาค้นพบและให้ความสำคัญกับพืชนี้มากขึ้น   และได้ขนานนามดอกไม้ขนาดยักษ์นี้ว่า "ดอกไม้มหัศจรรย์" สายพันธุ์บุกในโลกมีไม่ต่ำกว่า 90 ชนิด  มีถิ่นกำเนิดในประเทศเอเชีย  พบเห็นมากที่สุดในแถบประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้  โดยเฉพาะประเทศอินโดนีเซียที่พบเจอมากกว่า 80 ชนิด จากการสำรวจพบเจอว่ามีพืชสกุลบุกอยู่ประมาณ 170 ชนิดทั่วโลก และพบในประเทศไทย 46 ชนิด (เต็ม, 2544 และ Hetterscheid & Ittenbach, 1996) เจริญเติบโตและแพร่กระจายอยู่ทั่วทุกภาคของประเทศโดยเฉพาะบริเวณป่าโปร่งที่เป็นแหล่งอาศัยของพืชพื้นเมือง

• ภาคเหนือ พบเจอที่  แม่ฮ่องสอน  เชียงใหม่  เชียงราย  พะเยา  ลำพูน  ลำปาง แพร่  น่าน พิจิตร  อุดรดิตถ์  กำแพงเพชร  พิษณุโลก  และสุโขทัย
  
• ภาคกลาง พบเห็นที่  กรุงเทพมหานคร  นนทบุรี  ธนบุรี  ปทุมธานี  และปราจีนบุรี
  
• ภาคใต้      พบที่  ประจวบคีรีขันธ์  ชุมพร  ระนอง  ปัตตานี  พังงา  ภูเก็ต  สุราษฎร์ธานี  กระบี่  ยะลา  และนราธิวาส
  
• ภาคตะวันออก พบเจอในหลายจังหวัดทางฝั่งทะเลตะวันออก
  
• ภาคตะวันตก พบที่  สุพรรณบุรี  กาญจนบุรี  และ  เพชรบุรี
  
• ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พบมากที่นครราชสีมา และ  บุรีรัมย์
  
  ลักษณะทั่วไปบุก
    ลักษณะทางพฤกษศาสตร์  ไม่ล้มลุกเนื้ออ่อน ลำต้นอวบ สีเขียวเข้ม ตามต้นมีรอยด่างเป็นดวงๆ เขียวสลับขาว  ใบเป็นชนิดใบเดี่ยว  แตกใบที่ยอด  กลุ่มใบแผ่เป็นแผงคล้ายร่มกางก้านใบต่อเนื่องกันเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 5 – 7 ใน รูปใบยาวปลายใบแหลม  ขนาดใบยาว 12 – 15 ซม. ลำต้นสูง 1 – 2 เมตร  ดอกบุกเป็นสีเหลือง บานในตอนเย็นมีกลิ่นเหม็น  เหมือนหน้าวัว ประกอบด้วยปลี  และจานรองดอก  จานรองดอกมีเส้นผ่านศูนย์กลาง  12 – 15 ซม. เกสรตัวผู้และตัวเมียรวมอยู่ในดอกเดียวกัน  แต่แยกกันอยู่คนละชั้น  เมื่อบานจานรองดอกจะโรย  เหลืออยู่แต่ปลีดอก  ซึ่งจะกลายเป็นผล  ก่อนออกดอกต้นจะตายเหลือแต่หัว ซึ่งเป็นก้อนกลมสีขาว ขนาด 6 – 10 ซม.เจริญเติบโตอยู่ใต้ดิน
  การขยายพันธุ์
  โดยปกติบุกแพร่พันธุ์ได้ตามธรรมชาติด้วยการแตกหน่อหรือเมล็ด  เมื่อเมล็ดบุกแก่จัดจะร่วงกระจัดกระจายลงสู่พื้นดิน  จากการเฝ้าสังเกตของนักพฤกษศาสตร์ที่ศึกษาเรื่องการกระจายพันธุ์ของบุกรายงานว่าในประเทศอินเดียและประเทศอื่นบางประเทศพบเจอนกเงือกและนกกาเขนกินผลบุก  เนื่องจากผลของบุกส่วนใหญ่มีสีสดใสจึงดึงดูดให้นกมากินซึ่งเป็นการช่วยกระจายพันธุ์บุกตามธรรมชาติอีกวิธีหนึ่ง  สำหรับในประเทศไทยยังไม่เคยมีรายงานในเรื่องนี้ แต่จากการสังเกตในแปลงรวบรวมตัวอย่างบึกพบว่ามีนกปรอดหัวโขนมากินผลซึ่งกำลังสุกแดง  ซึ่งนอกจากนกแล้วมนุษย์ยังเป็นตัวการสำคัญในการกระจายพันธุ์ของบุก โดยการนำส่วนขยายพันธุ์ของบุก คือ เมล็ด หัว และส่วนขยายพันธุ์อื่นไปปลูกตามบ้านเรือนและไร่นา จึงทกให้มีบุกเจริญเติบโตอยู่ทั่วไป
  บุกสามารถขยายพันธุ์ได้หลายวิธีดังนี้
  
  
• โดยวิธีการเพาะเมล็ด บุกสามารถขยายพันธุ์ได้เองตามธรรมชาติ โดยเมล็ดที่ร่วงหล่นลงดินสามารถงอกเป็นต้นใหม่ได้  จากการวิจัยในห้องปฏิบัติการและภาคสนาม  พบเจอว่าเมล็ดบุกส่วนใหญ่มีความงอกมากว่า 90%  และบุกบางชนิดมีระยะพักตัวเป็นเวลานานถึง 4 เดือน
  
• โดยวิธีการแตกหนอจากหัวเดิม บุกบางชนิดมีหน่อขนาดเล็กเป็นจำนวนมากอยู่บนหัวเดิม  ซึ่งหน่อเหล่านี้  สามารถแยกไปปลูกเป็นต้นใหม่ได้หรือใช้วิธีตัดแบ่งหัวเกา แล้วนำไปปลูกขยายพันธุ์แต่มักมีปัญหาเรื่องหัวเน่า
  
• โดยใช้เหง้า (Rhizome) บุกบางชนิดเมื่อเจริญเติบโตเต็มที่จะมีเหง้าแตกออกมาจากหัวเติมโดยรอบมีความยาว 10 – 30 เซนติเมตร นำเหง้ามาตัดแบ่งเป็นท่อนสั้นๆ  แล้วนำไปปลูกขยายพันธุ์ได้อีกวิธีหนึ่ง
  
  
  
  เครดิต : http://www.disthai.com/16488234/%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%81

[watamon]

[watamon]

ถิ่นกำเนิดบุกความรู้เกี่ยวกับที่มาหรือต้นกำเนิดบุก