ชื่อพฤกษศาสตร์ หมายถึงอะไร

[กาลครั้งหนึ่ง2560]

สมุนไพรชื่อพฤกษศาสตร์ของต้นพืชเป็นยังไง?
ชื่อวิทยาศาสตร์ของพืช หรือชื่อวิชาพฤกษศาสตร์ เป็นชื่อสากลของพืชที่ตั้งขึ้นมาตั้งขึ้นตามข้อตกลงนานาประเทศ โดยกำหนดให้ใช้ชื่อเป็นภาษาละติน เพราะเหตุว่าเป็นภาษาที่ตายแล้ว จึงมีการเปลี่ยนแปลงน้อยมาก หรือบอกได้ว่าไม่มีการเปลี่ยนแปลงเลย
คาร์โลลัส ลินเนียส เป็นผู้นำระบบการเรียกชื่อแบบนี้มาใช้เป็นครั้งแรกในปี คศ ๑๗๕๓ เรียกกันว่า "ระบบเรียกชื่อคู่" (binomial nomenclature) ระบบนี้เรียกชื่อราวกับการเรียกชื่อของชาวจีน เป็นเรียกชื่อสกุล (แซ่) ก่อน แล้วจึงตามด้วยชื่อจริง ได้แก่ เหมาเจ๋อตง เหมาเป็นชื่อสกุลเงินหรือแซ่ ส่วนเจ๋อตง เป็นชื่อตัว ซึ่งก็คือ (นาย) เจ๋อตง (แซ่) เหมา ในการเรียกชื่อแบบไทยนั่นเอง การเรียกชื่อแบบงี้ ชื่อที่ตามหลังชื่อสกุล สมุนไพร จะเป็นชื่อจริง (ถ้าหากเป็นพืชก็จะเป็นชื่อประเภท) การตั้งชื่อวิชาพฤกษศาสตร์ของพืชมีระเบียบต่างๆรวมทั้งหลักเกณฑ์ที่ต้องปฏิบัติมากไม่น้อยเลยทีเดียว และก็การกำหนด "ตัวอย่างต้นแบบ" (type specimen) สำหรับใช้ทำคำบรรยายรูปแบบของพืชจำพวกนั้นๆอย่างไรก็ตาม ชื่อวิชาพฤกษศาสตร์ ของพืชมักนิยมเขียนเป็น ๓ ชื่อ โดยชื่อในที่สุดนั้น มากมายใส่ไว้เพื่อเป็นเกียรติแก่นักพฤกษศาสตร์ผู้ตั้งชื่อนั้น อย่างเช่น ต้นโมกสิริกิตอันเป็นพืชถิ่นเดียวของเมืองไทย ที่เพิ่งศึกษาและทำการค้นพบใหม่ทางวิชาพฤกษศาสตร์(รายงานเมื่อปีพ.ศ ๒๕๔๔ ) ได้ชื่อวิชาพฤกษศาสตร์ว่า Wrightia sirikitiae D.J.Middleton & Santisuk นามสกุลก็คือ Wrightia อันเป็นสกุลโมกมัน ชื่อชนิด sirikitiae ได้รับพระราชทานพระราชานุญาตจากสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ ให้เชิญชื่อ "สิริกิต์" มาตั้งเป็นชื่อประเภทเพื่อเฉลิมพระเกียรติ ชื่อD.J.Middleton & Santisukเป็นชื่อผู้ตั้งชื่อชื่อพฤกษศาสตร์จำพวกนี้ ชื่อ Santisuk เป็นสกุลของ ศ.จ.ดร. ธวัชชัย ความสงบสุขราชบัณฑิต พืชชนิดนี้จัดเป็นพืชหายากและใกล้สิ้นพันธุ์ และก็เจอรอบๆเขาหินปูนรอบๆพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี

ดอกเข้าพรรษา
อันเป็นพืชถิ่นเดียวของเมืองไทย พึ่งค้นพบใหม่ทางพฤกษศาสตร์เช่นกัน (รายงานเมื่อปี  พ.ศ ๒๕๔๔) ว่า Smithatris supraneanae W.J.Kress & K.Larsen นามสกุลเป็น Smithatris เป็นชื่อสกุลใหม่ของวงศ์ขิง ชื่อชนิดเป็น supraneanae ตั้งให้เป็นชายแดนของไทย ชื่อสุปราณี อาจพิชญานันท์ ส่วนชื่อ W.J.Kress & เป็นนักพฤกษศาสตร์ผู้ร่วมจัดตั้งชื่อประเภทนี้ดอกต้นดอกเข้าพรรษาเจอในธรรมชาติที่จังหวัดสระบุรีรวมทั้งจังหวัดลพบุรีดอกจะบานตอนวันเข้าพรรษา เนื่องมาจากช่อดอกมีใบเสริมแต่งสีขาวและก็มีดอกสีเหลืองอยู่ภายในราษฎรจึงนำไปใส่บาตรดอกไม้ในวันเข้าพรรษาที่สัดรอยพระบาท จังหวัดสระบุรี
นามนั้นสำคัญไฉน?
พรรณพรรณไม้แต่ละจำพวกมีชื่อเรียกต่างๆกันไปตามแคว้น และตามภาษาของเผ่าพันธุ์ ตัวอย่างเช่น ต้นลั่นทม ของทางภาคกลางนั้น ลาวเรียก จำปา หรือดอกพิกุลของทางภาคกึ่งกลางนั้น ล้านนาเรียก ดอกแก้ว ซึ่งดอกแก้วทางภาคกึ่งกลาง หมายคือต้นไม้อื่นอีกหลายชนิด การใช้ชื่อวิชาพฤกษศาสตร์ก็เลยช่วยให้ชาติต่างๆทั้งยังไทยและก็เทศสามารถติดต่อถึง พืชชนิดเดียวกันได้ตรงกัน