สัตววัตถุ กุย

[bilbill2255]

กุย
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Saiga tatarica Linnaeus
ในวงศ์ Bovidae
มีชื่อสามัญว่า saiga antelope
มีชื่อยาในภาษาละตินว่า Cornu  saigae  Tataricae
พบในที่ราบทุ่งหญ้าและก็ในที่สูงที่มีอากาศหนาวจัด และมักมีฝุ่นผงทรายเกลื่อนกลาดอยู่ ตั้งแต่ประเทศโปรแลนด์ไปถึงที่ราบสูงตอนใต้ของรัสเซียถึงท้องทุ่งที่ราบสูงในประเทศมองโกเลีย
ชีววิทยาของกุย
กุย เป็นสัตว์กินนม กีบคู่ ขนาดวัดจากปลายจมูกถึงตูดยาว ๑.๑0-๑.๔0 เมตร หางยาว 0.๘0-๑.๓0 เมตร  สูง  ๖0-๘0   เซนติเมตร   น้ำหนักตัว  ๒๓-๔0   กิโล   หัวใหญ่แล้วก็อ้วน   ตัวเมียไม่มีเขา   ตัวผู้มีเขารูปเหมือนพิณฝรั่ง   ยาว  ๒0-๒๖  ซม.   มีวงเป็นข้อนูนต่อเนื่องกันขึ้นไปจากโคนเขา   ถึงแทบปลายเขา  ๑0-๑๖  วง   ระยะระหว่างวงนูนราว  ๒  ซม.   ปลายแหลม   ดั้งจมูกดกรวมทั้งโค้งงุ้ม   จมูกคล้ายกระเปาะพอง   มีสันตามยาว   รูจมูกเปิดออกทางด้านล่างด้านในรูจมูกมีส่วนประกอบพิเศษหลายสิ่งหลายอย่าง   กระดูกเจริญรุ่งเรืองดีมากและก็เรียงช้อนเหลื่อมล้ำกัน  สมุนไพร ด้านในมีขนดก   ต่อมและก็ร่องเมือก   สำหรับกรองฝุ่นผงรวมทั้งทำให้อากาศที่หายใจเข้าไปอุ่นและเปียกชื้นขึ้น   มีประสาทสูดกลิ่นดีเลิศ   นอกจากนั้นในรูจมูกยังมีถุงที่พองได้   ด้านในบุด้วยเยื่อเมือก   มีขนที่ใต้คอครึ้มเพื่อกันความหนาว   ในช่วงฤดูขนบนตัวจะเหี้ยนสีน้ำตาลออกแดง   จมูกและก็หน้าผากสีน้ำตาลคล้ำกว่า   บนกระหม่อมมีลายสีออกเทา   รอบตูด   ใต้ท้อง   รวมทั้งหางสีขาว   ในช่วงฤดูหนาวขนจะยาวและดกกว่า   มีขนรองครึ้ม   มีสีขาวเทาตลอดลำตัว   กุยมีขาเรียวยาว   ด้นหลังกีบกางออกนิดหน่อย   หางสั้นมาก   ใต้หางไม่มีขน สัตว์ประเภทนี้ชอบอยู่เป็นฝูงเล็ก   ในฤดูใบไม้หล่น   มักรวมฝูงแล้วก็ย้ายถิ่นที่อยู่ลงไป   ทางทิศใต้ที่อบอุ่นกว่า   ในช่วงฤดูใบไม้ผลิ   (ราวเมษายน)   ตัวผู้ย้ายที่อยู่ขึ้นไปทางด้านเหนือก่อน   แล้วฝูงตัวเมียก็ย้ายถิ่นที่อยู่ขึ้นไปสมทบ   เวลาวิ่งมักก้มหน้าต่ำ   แม้กระนั้นวิ่งได้เร็วถึงชั่วโมงละ   ๖0   กม.   ถูกใจกินใบไม้ตามพุ่มไม้และก็ใบต้นหญ้า อดน้ำได้นาน

ผลดีทางยา
เขากุยมีที่ใช้อีกทั้งในยาไทยแล้วก็ยาจีน ส่วนใหญ่ที่มีขายในร้านค้ายาจีนมาจากทางภาคเหนือของเขตปกครองตนเองสินเจียงอุยกูร์ ประเทศสหรัฐพลเมืองจีน มีสีขาวๆถึงสีขาวอมเหลือง ราว ๑  ใน  ๓  ถึงกึ่งหนึ่งจากโคนเขามีเนื้อกระดูกที่แข็งรวมทั้งแน่นเมื่อคัดแยกออกจะก่อให้เขากลวง โปร่งใส เมื่อส่องกับแสงจะมองเห็นข้างในช่วงหลังเขากุยมีช่องเล็กๆ  ทอดเป็นเส้นตรงยาวไปจนถึงปลายเขา เรียก รูทะลุปลายเขา ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของเขากุย
การเตรียมเขากุยสำหรับใช้เป็นยาทำได้  ๒  แนวทาง  คือ
๑.ทำเป็นแผ่นบางๆ ซึ่งทำโดยการเอาเขาที่เอาเนื้อกระดูกออกแล้ว แช่น้ำอุ่นไว้เป็นเวลานานพอควร เอาออกจากน้ำแล้วตัดตามขวางเป็นชิ้นบางๆแล้วทำให้แห้ง
๒.ทำเป็นผงละเอียด โดยใช้เขาที่เอาเนื้อกระดูกออกแล้ว นำไปบดเป็นผงละเอียด
แบบเรียนยาคุณประโยชน์โบราณว่า
เขากุยเป็นยาเย็น มีรสเค็ม ใช้แก้ไข้สูง รวมทั้งอาการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับลักษณะของการมีไข้สูง ดังเช่นว่า หมดสติ ชัก เพ้อ คลุ้มคลั่ง ฯลฯ แก้โรคลมชัก
จีนว่ายานี้เป็นยาแก้ตับทำงานมากเกินไป มีสรรพคุณกำจัดความร้อนและสารพิษต่างๆในร่างกาย เมื่อรับประทานเขากุยแล้วจะทำให้ตัวเย็น และสรรพคุณนี้แรงกว่า เขากระบือราว  ๑๕  เท่า (อาจใช้เขาควายแทนได้)