สัตววัตถุโคโรค

[bilbill2255]

โคโรค
โคโรคเป็นชื่อเครื่องยาอย่างหนึ่ง เครื่องยานี้ใช้ในยาจีน สมุนไพร ประเภทที่เป็นของแท้รวมทั้งของดีแพงสูงมากมาย ตำราเรียนยาแห่งประเทศจีนได้รับรองไว้ในชื่อเครื่องยาว่า Calculus Bovis มีชื่อสามัญว่า cow bezoar จีนเรียก หนิวหวาง(จีนสำเนียงแมนดาริน) วัวโรคเป็นก้อนนิ่วหรือก้อนหินปูนที่เกิดในถุงน้ำดีของวัวบ้าน (gallstone) อันมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Bos Taurus domesticus Gmelin ในสกุล Bovidae มี ๒ แบบ
๑. วัวโรครูปไข่ อาจมีรูปไข่ รูปกลมหรือแทบกลม หรือรูปสามเหลี่ยมขนาดวันผ่านศูนย์กลาง ๑-๓ ซม. ผิวละเอียดรวมทั้งเรียบ โดยปกติมักมีสีเหลืองทองหรือสีน้ำตาลอมเหลือง หรืออาจมีสีอ่อนหรือเข้มกว่า วาววาวเล็กน้อย บางชิ้นบางทีอาจเคลือบด้วยเยื่อบางสีดำเข้ม บางชิ้นอาจมีผิวหยาบรวมทั้งมีรอยแตก มีน้ำหนักค่อย เนื้อไม่แน่น แตกง่าย ลอกออกเป็นชั้นๆได้ เมื่อผ่าออกภายในจะมีสีอ่อนกว่า มีเม็ดรวมทั้งรอยพอกของหินปูนเป็นชั้นๆมีกลิ่นหอมสดชื่นจางๆรสขม แล้วหวาน บดง่าย ไม่ติดฟัน เมื่อค้ยวให้ความรู้ความเข้าใจสึกเย็นแล้วก็มีชีวิตชีวาในปาก
๒. วัวโรครูปรีคอดกลาง (dumb-bell) มีผิวไม่เรียบ บางชิ้นมีเส้นโค้งตามแนวยาว บางชิ้นมี "เกล็ด" แต่โดยทั่วไปมักยาวราว ๓ ซม. ขนาดวัดผ่านศูนย์กลาง ๑-๑.๕ เซนติเมตร สีน้ำตาลลอมแดง มีรอยแตกและก็ก้อนเล็กๆเมื่อผ่าออกจะมองเห็นเม็ดน้อยกว่าแบบรูปไข่ สีเข้มกว่า รวมทั้งกึ่งกลางกลวง
ของจริงหรือของเทียม
เพราะเหตุว่าโคโรคเป็นเครื่องยาที่มีราคาแพง ในตลาดจึงมีของที่ไม่ใช่ของแท้ขายมาก ของเทียมนั้นอาจได้จากก้อนนิ่วในถุงน้ำดีของสัตว์อื่น ตัวอย่างเช่น หมู แพะ อูฐ หรือทำขึ้นจากผงขมิ้นชัน ผงขมิ้นเครือ หรือผงโกษฐ์กะทองคำ ผสมกับน้ำดีของโค กาวหนังลาชัน ฯลฯ วิธีการวิเคราะห์ว่าโคโรคเป็นของแท้หรือของเก๊ บางทีอาจทำได้หลายวิธี ได้แก่
๑. วิธีการใช้เข็มแทง ทำได้โดยเผาเข็มกระทั่งแดง แล้วแทงลงไปในก้อนวัวโรค จะเกิดรอยแยก ชิ้นส่วนที่แยกจะเป็นชิ้นบางๆเนื้อละเอียด ชิดกันและเปราะ มีกลิ่นหอมยวนใจซีดๆตรงรอยเจาะเป็นจุดขาวๆปลายเข็มไม่เป็นสีเหลืองเมื่อถอนเข็มออก ไม่เหมือนกับของเทียมซึ่งไม่มีจุดขาวและก็ปลายเข็มมีสีเหลืองเมื่อถอนเข็มออก นอกเหนือจากนั้น ของที่ไม่ใช่ของจริงไม่มีเม็ดเมื่อผ่าออก รวมทั้งมีกลิ่นไม่เหมือนกัน
๒. วิธีการใช้เล็บ พ่นน้ำหยดเล็กๆลงบนเล็บนิ้วโป้งมือ โรยผงวัวโรคเล็กน้อยลงบนหยดน้ำบนเล็บนั้น ถ้าหากเป็นของแท้จะทำให้เล็บเป็นสีเหลือง เป็นมันวาวสดใสอยู่นาน รู้สึกเย็น ถ้าเกิดเป็นของเลียนแบบ เล็บจะเป็นสีเหลือง แม้กระนั้นจะเลือนรางไปอย่างเร็ว เล็บเป็นเงาหมองๆไม่มีความรู้สึกเย็นที่เล็บ
๓. วิธีชิม ลองวัวโรคปริมาณนิดหน่อย หรือใช้ลิ้นเลียก้อนโคโรค แม้เป็นของแท้จะรู้รสขมก่อน แล้วจึงมีรสหวานตาม ให้ความรู้ความเข้าใจสึกเย็นและก็สดชื่นลงไปถึงคอ โดยไม่มีกลิ่นแปลกๆหรือกลิ่นฉุนๆนอกจาก ถ้าบดวัวโรคจะไม่มีความรู้สึกราวกับบดทราย ไม่ติดฟัน ไม่มีกาก แล้วก็ทำให้ลิ้นเป็นสีเหลือง
๔. วิธีใส่ลงไปในน้ำ เอาโคโรคใส่ลงไปในน้ำ ถ้ายังคงเป็นก้อนรูปแล้วก็ขนาดอย่างเดิม หมายความว่าเป็นของแท้ ถ้าเกิดก้อนนั้นพองขึ้นแล้วก็แตก ก็เป็นของปลอม

คุณประโยชน์ทางยา
ตำราเรียนจีนว่า วัวโรคมีรสขม หวาน รวมทั้งเย็น มีสรรพคุณเกี่ยวกับเส้นหัวใจและตับ โดย
๑. ช่วยแล้วก็ลด "เสมหะ" ใช้เพื่อการแก้คนเจ็บภาวะช็อคและรุนแรง เพ้อและไม่รู้สึกตัวเนื่องด้วยไข้สูง แล้วก็โรคลมชักในเด็ก อันมีเหตุมาจากการสะสม "เสมหะ" และความร้อนในร่างกาย
๒. ช่วยสยบ "ลม" อันกระตุ้นให้เกิดพยาธิสภาพด้านในรวมทั้งระงับการชัก ใช้แก้อาการชักเนื่องจากไข้สูง
๓. กำจัด "ความร้อน" และก็สารพิษต่างๆใช้เป็นยาแก้โรคมะเร็งเต้านม ลักษณะของการเจ็บคอ คอตีบ ปากเป็นแผลจากด้านใน เป็นต้น
ขนาดรวมทั้งวิธีการใช้
บดวัวโรคให้เป็นผุยผงละเอียด ทำเป็นยาผงหรือยาเม็ด ใช้ขนาด๐.๑๕-๐.๓๕ กรัม ผสมกับน้ำ การใช้กับสตรีในระหว่างตั้งท้อง ควรที่จะใช้ด้วยความระมัดระวัง