สมุนไพรขัณฑสกร คืออะไร เรามาทำความรู้จักกันเลย

[watamon]

ขัณฑสกร
ขัณฑสกร ใช้เป็นน้ำกระสายยาและก็เครื่องยา เนื่องจาก มีรสหวานมีกลิ่นหอม ใช้ละลายยาเพื่อให้รับประทานง่ายดายมากยิ่งขึ้น และมีรสชาติน่ารับประทานขึ้น สรรพากรที่ใช้ในยาไทยนั้น เป็นของที่ได้จากธรรมชาติ ตำราโบราณจำนวนมากบันทึกเสียงที่มาไว้ต่างกัน และก็ว่าขัณฑสกรที่ได้จากแหล่งไม่เหมือนกันนั้นจะมีคุณประโยชน์ไม่เหมือนกันไปด้วย ดังต่อไปนี้
สมุนไพร
๑.ขัณฑสกร ที่ได้จากหยาดน้ำค้าง เป็นน้ำค้างในฤดูหนาว(หน้าหนาว) ที่ตกลงบนใบของพืชประเภทหนึ่งที่ตำราเรียก ต้นขัณฑสกร ตำราโบราณพูดว่า พืชนี้เจอในประเทศอินเดียและมาเลเซียปัจจุบันยังไม่เคยทราบว่าเป็นพืชชนิดใดแม้กระนั้นมั่นใจว่าไม่น่าจะเป็นพืชชนิดใดโดยเฉพาะอย่างยิ่ง อาจเป็นพืชหลายหลายแบบซึ่งมีดอกที่มีน้ำหวานมากมาย ผู้เก็บจะออกไปเก็บน้ำค้างหรือน้ำฝนที่ชะหรือละลายน้ำหวานแล้วตกอยู่บนใบไม้ตั้งแต่เช้าตรู่ตรู่เก็บใส่กระบอกไม้ไผ่ แล้วค่อยนำไปห้อยทิ้งเอาไว้ กระทั่งน้ำหวานน้ำตกผลึกและแห้ง จะได้ขัณฑสกรที่เป็นสีขาวนวลหรือสีขาวอมเหลืองขัณฑสกรที่ได้โดยวิธีนี้ น่าจะเป็นของส่วนประกอบระหว่างเลวูโลส (fructose) หรือน้ำตาลผลไม้ ซูโครส(sucrose) หรือน้ำตาลอ้อย รวมทั้ง กลูโคส (dextrose) หรือน้ำตาลองุ่น ตำราคุณประโยชน์ยาโบราณว่าจะมีรสหวานจนกระทั่งขม มีสรรพคุณชูกำลัง ทำให้ปัสสาวะช่อง ทำให้ฉี่คล่อง แก้เสลดจุกลำคอ ทำให้เปียกแฉะคอ แก้หิวน้ำ

๒.ขัณฑสกร ที่ได้จากน้ำอ้อย ได้จากการนำน้ำอ้อยมาอุ่นที่อุณหภูมิต่ำๆกระทั่งงวด แล้วทิ้งเอาไว้ให้แห้ง จะได้เกร็ดสีขาวอมเขียว เกร็ดนี้มีองค์ประกอบหลักเป็นผลึกของน้ำตาลอ้อย แม้กระนั้นถ้าหากนำน้ำอ้อยไปนอนก้นโปรตีนออกก่อน ฟอกสีให้ขาว แล้วกลายเป็นผลึกจะได้น้ำตาลที่ใช้ปรุงแต่งรส ที่รู้จักกันทั่วไป ตำราโบราณว่าขัณฑสกรที่ได้จากน้ำอ้อยนี้มีคุณประโยชน์ บำรุงธาตุ แล้วก็แก้ฝี ซูบผอมเหลือง
๓.ขัณฑสกร ที่ได้จากน้ำผึ้งรวงที่เกิดชายหาด ว่ากันว่าน้ำผึ้งรวง (น้ำผึ้งที่บีบจากรังผึ้งในธรรมชาติ ไม่ใช่ในรวงผึ้งเลี้ยง) ที่เกิดริมทะเลนั้น เมื่อเอามาอุ่นด้วยไฟอ่อนๆสนงวดลงบ้าง แล้วก็ตั้งทิ้งเอาไว้ จะมีเกร็ดขัณฑสกรมากกว่าน้ำผึ้งรวง ที่เกิดตามชายป่า ตำราสรรพคุณยาโบราณว่า ขัณฑสกรที่ได้ด้วยแนวทางนี้มีคุณประโยชน์แก้นิ่ว แก้ท้องมาน แก้สะอึก แก้ไข้เซื่องซึม แก้จุกเสียด แก้ผื่นคัน แก้คอแห้งผาก
๔. ขันทศแขน ที่ได้จากเกสรบัวหลวง พบมากบนใบบัวหลวง ข้างหลังฝนตกโดยน้ำฝนแจ่มแจ้งเอาน้ำหวานจากดอกบัวหลวง แล้วขังไว้บนใบบัว เมื่อแดดออก น้ำระเหยไป จะเกล็ด สีขาวนวลหรือสีขาวอมเหลืองเกล็ดดังที่กล่าวถึงแล้ว ก็น่าจะเป็นของผสมระหว่าง น้ำตาลผลไม้ น้ำตาลอ้อย และ องุ่น น้ำตาลองุ่น เหมือนกันกับขัณฑสกรที่ได้จากหยดน้ำค้าง ก็เลยมีคุณประโยชน์เท่ากัน โดยเหตุนี้ขัณฑสกรหรือที่บางตำราเรียนเรียกว่า น้ำตาลกรวด นี้ ในทางเคมีจึงเป็นของผสม ของน้ำตาลละลายชนิดสุดแต่แหล่งกำเนิด อาจมีทั้งที่เป็นมอโนแซ็กคาไรด์ ดังเช่นน้ำตาลผลไม้ น้ำตาลองุ่น แล้วก็ ไดแซ็กคาไรด์ เป็นต้นว่าน้ำตาลอ้อย ในขณะนี้ขัณฑสกรที่หาซื้อได้ จากร้านค้าขายเครื่องยาไทย มักไม่ใช่ขัณฑสกรที่ได้จากธรรมชาติ ดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น บางร้านเอาเกร็ดน้ำตาลอ้อย ที่ได้จากการเอาน้ำตาลมาต้มกับน้ำแล้วเที่ยวจนถึงงวด มาขายเป็นขัณฑสกร แม้กระนั้นร้านค้าส่วนใหญ่มักเอาสารสังเคราะห์ที่เรียก แซ็กคารินหรือดีน้ำตาล มาขายเป็นขัณฑสกร ซึ่งไม่ควรใช้สำหรับการทำยาไทยด้วยเหตุว่าเป็นสารก่อโรคมะเร็ง ในตำราพระโอสถพระนารายณ์เจาะจง ให้ใช้ขัณฑสกรเป็นน้ำกระสายยาในยามี่ใช้แก้ ธาตุไฟ ธาตุไฟ ทุพพลภาพ ขนานที่ ๑ และก็ ๗อาทิเช่นเวลาที่๗ดังนี้ ถ้ามีถอย ให้เอาผลชะพลู ผลสมอไทย ผลจิงจ้อหลวง รากเจตมูลเพลิงเเดง ผลมะขามป้อม ว่านเปราะป่า รากไคร้ต้น รากไคร้เครือ ชะเอมหญ้ารังกา รากกะเบา เท่าเทียมทำเป็นจุล ละลายขันทศกร กินตามควรจะ แก้ธาตุไฟให้โทษแลฯ ละลายขันทศกร กินตามควรนั้นมีความหมายว่าเมื่อจะรับประทานยานี้ให้เอาขัณฑสกรมาละลายน้ำสุกหรือน้ำฝนหรือน้ำที่สะอาดก่อนแล้วจึงเอาน้ำที่ได้นั้นไปละลายยารับประทาน คำ ขัณฑสกร ที่ใช้ในที่ใช้กันในตอนนี้ ตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถานพ. ศาสตราจารย์ ๒๕๒๕ ในตำราพระยาพระนารายณ์เขียนเป็น ขันทศมือ คำนี้มาจาก คำ ขัณฑ แปลว่าก้อน แล้วก็ ศแขน (อ่านว่า สะ-กะ-ระ มาจากคำสันสกฤต shakara ซึ่งเป็นต้นเหตุของคำ sugar ในภาษาอังกฤษ) มีความหมายว่า น้ำตาล บางแบบเรียนจึงเรียกว่าขัณฑสกรว่า "น้ำตาลกรวด" มักมี ผู้เข้าใจผิดว่าขัณฑสกรเป็นแซ็กคารินหรือดีน้ำตาล มันเป็นสารสังเคราะห์ที่มีชื่อทางเคมีว่า 2,3-dihydro-3-oxobenzisosulfonazole เคยใช้แต่งรสหวานแม้กระนั้นตอนนี้ใช้ลดน้อยลงมากมายเพราะว่าหรือแทบไม่ใช้ก็แล้ว