สัตววัตถุ เเมลงสาบ

[teareborn]

แมลงสาบ
แมลงสาบเป็นแมลงที่มนูษย์รู้จักกันดีมาตั้งแต่โบราณ ชื่อ "แมลงสาบ" รวมทั้ง "แมลงแกลบ" เป็นชื่อทั่งๆไปที่คนประเทศไทยทางภาคกลางใช้เรียกแมลงสาบในตระกูล  Blattidaeหลายประเภท ทางโผลงคเหนือเรียก แมลงแสบ หรือแซบ ภาคอีสานเรียก แมงกะจั๊ว กะจั๊ว หรือ กาจั๊ว ส่วนภาคใต้เรียกแมลงแกลบว่า แมงติดหรือ แมงแป้ แมลงในตระกูลนี้พบทั่วทั้งโลกมีราว ๒๕๐ สกุล  ราว ๕,๐๐๐ ชนิด
แมลงสาบประเภทสำคัญ
แมลงสาบประเภทสำคัญๆที่พบแพร่หลายไปทั่วโลกมี ๕ ชนิด ได้แก่
๑.แมลงสาบเยอรมัน  มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Blattellagermanica(Linnaeus) มีชื่อสามัญว่า  German cockroach  หรือ water bug  หรือ croton bug  ชาวไทยเรามักเรียกแมลงแกลบบ้าน  เป็นประเภทที่รู้จักกกันยอดเยี่ยมและดพร่หลายอย่างกว้างใหญ่พยได้มากที่สุด  เป็นแมลงสาบขนาดเล็ก  ลำตัวยาว ๑.๒-๑.๖ ซม.  สีน้ตาลเหลืองชีด  มีแถบสีน้ำตาลเข้มตามยาว ๒ แถบ  ทั้งคู่เพศมีปีก  ตัวเมียพบได้บ่อยถุงไข่ที่ปลายของส่วนท้อง  ออกหากินตอนเวลากลางคือน  เจอในบ้านเรือน  ในที่มีของกิน ยกตัวอย่างเช่น ที่เปียกชื้นรวมทั้งอุ่น  รับประทานของที่ตายแล้ว
๒.แมลงสาบชีบโลกทิศตะวันออกมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่าBlattellaorientalis(Linnaeus)มีชื่อสามัญว่า  oriental  cockroach  หรือ  black  beetle  คนประเทศไทยเรียกแมลงสาบ  มีขนาดกึ่งกลาง  ลำตัวยาวรวม ๒.๕ เซนติเมตร  ตัวเมียนั้นปีกไม่รุ่งเรือง  แต่ว่าเพศผู้มีปีกยาว  แต่ปีกมัยยาวไม่พ้นส่วนท้อง  เข้ามาในหมู่บ้านทางท่ออาหารท่อเพื่อระบายน้ำ  มักอยู่ตามดินที่ชื้อนเฉอะแฉะ  เป็นแมลงสาบที่ทำให้มีกลิ่นเหม็น  ทานอาหารทุกชนิด  พบได้มากตสม  กองขยะหรือของเน่าเสียต่างๆ ถูกใจรับประทานของที่มีแป้งอยู่ด้วย
๓.แมลงสาบอเมริกา  มีชื่อวิทยาศาสตร์Periplanetaamericana(Linnaeus)มีชื่อสามัญว่า  American  cockroach  คนไทยแมลงสาบ  มีขนาดใหญ่ที่สุด  ลำตัวยาว ๓-๔ ซม.  สีน้ำตาลปนแดง  มีถิ่นกำเนิดในอเมรกากึ่งกลาง  แม้กระนั้นตอนนี้แพร่หลายไปทั่วทั้งโลก  อีกทั้ง ๒ เพศมีปีกยาวหุ้มถึงท้อง  เป็นแมลงที่ว่อง  ถูกใจที่อุ่น  ที่เปียกแฉะ  ชอบอยู่ในที่มืด  ออกหากินใจกลางเป็น  รับประทานของที่ตายแล้วและก็เศษอาหารทุกๆอย่าง
๔.แมลงสาบออสเตรเลีย  มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Periplanetaaustralasiae(Fabeius) มีชื่อสามัญว่าAustralian  cockroach  คนไทยเรียกแมลงสาบ  จำพวกนี้มีสีน้ำตาลแดง  เหมือนแมลงสาบอเมริกัน  ทั้ง ๒ เพศมีปีกยาว  ชอบอาศัยอยู่นอกอาคาร  รับประทานอาหารทุกอย่าง  ส่วนใหญ่รับประทานซากพืชที่ตายแล้ว
๕.แทลงสาบเมืองที่มีอากาศร้อน  มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Supellasupellectilium(Serville) มีชื่อสามัญว่าtropical  cockroachหรือ  brown-banded cockroachคนประเทศไทยมักเรียกแมลงสาบลาย  ประเภทนี้มีลัษณะคล้ายตามแมลงสาบเยอรมัน  แม้กระนั้นมีขนาดเล็กกว่า  ลำตัวยาว ๑-๑.๒ มม.  มีแถบสีเหลืองตามขวาง ๒ แถบ แถบแรกอยู่โคนปีก  อีกแถบอยู่ปีก  ส่วนใหย่ปีกมักไม่ปิดปลายส่วนท้อง  พบทั่วไป  หากินตอนกลางคืนถูกใจบิน  ชอบอยู่ในที่แห้งแล้วก็ร้อน  ถูกใจอยู่ที่สูง ดังเช่นในตู้เสื้อผ้ส  กินอาหารทุกชนิดโดยยิ่งไปกว่านั้นของเสียและของที่ตายแล้ว
๖.แมลงสาบสุรินัม มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Pycnocellissurinamensis(Linnaeus)มีชื่อสามัญว่าSurinamcockroach  คนไทยมักเรียก แมลงสาบหรือแกลบขี้เลื่อย  เพราะเหตุว่าพบตามกองขี้เลื่อย  มีขนาดลำตัวยาวราว ๑.๕ เซนติเมตร  ส่วนท้องกว้างที่สุด ๑ เซนติเมตร  ส่วนหัวและก็อกบ้องแรกสีดำ ขอบข้างหน้าและก็ข้างๆเกือบจะตลอกมีสีเหลืองแก่  ปีกสีน้ำตาล  ขาสีน้ำตาลอ่อน  นอกจากขาหลังสีน้ำตาลเข้มตัวเมียปีกสั้นกว่าลำตัว  เมื่อหุบปีกจีงเห็นปลายท้องโผล่ออกมา  อาศัยอยู่นอกบ้านตามกองขี้เลื่อย  กองแกลบ  รวมทั้งกองขยะที่เน่าเปื่อย  นิมจับมาเกี่ยวเบ็ดเป็นเหยื่อสำหรับตกปลา

ประโยชน์ทางยา
สมุนไพร หมอแผนไทยใช้ "ขี้แมลงสาบ" เข้าเป็นเครื่องยาในยาไทยหลายขนาน  ขี้แมลงสาบที่ใช้นั้นเป็นขี้แมลงสาบที่อาศัยอยู่ตามอาคารบ้านเรือน  นำมารวมกัน  ก่อนใช้จำต้อง "ฆ่า" เสียก่อนวิธีการทำก็คือ  ให้นำไปคั่วให้เกรียมก่อนประยุกต์ใช้  ตำราเรียนสรรพคุณยาโบราณว่า  ขี้แมลงสาบคั่วมีรสจืดชืด  แก้อักเสบฟกบวม  แก้พิษร้อน  แก้กาฬโรค ในพระหนังสือมุจาปักขันทกาให้ยาแก้นิ่วขนานหนึ่งเข้า "มูลแมลงสาบ" เป็นเครื่องยาด้วย  ดังต่อไปนี้ ถ้าจะแก้ท่านให้เอาพริกไท ๑ ขิง ๑ ดีปลี ๑ กระเทียม ๑ ผิวมะกรูด ๑ ไพร ๑ ขมิ้นอ้อย ๑ ทองคำถันแดง ๑ มูลแมลงสาบ ๑ เอาสิ่ง ๑ บาท  น้ำประสารทองสเหม็นตุเท่ายาทั้งหลาย  บดทำแท่งไว้  ก็เลยเอาสารส้มยัดเข้าในผลแตงกวา  หมกไฟแกลบห็สุกบีบเอาน้ำฝนยานี้กิน ในพระคัมภีร์ปฐมจินดาร์ให้ยาขนานหนึ่งชิอ "ยามหาไชยมงคล"  ใช้แก้หอบ  แก้ไข้  ยาขนานนี้เข้า "มูลแมลงสาบ" เป็นเครื่องยาด้วย  ดังต่อไปนี้ ยาเชี่อมหาไชยมงคลแก้หอบ  ท่านให้เอา  กฤษณา ๑ จันทน์ชะมด ๑ เปลือกสันมีดพร้านางแอ ๑ หญ้าพันงูแดง ๑ กำมถันแดง ๑ มูลแมลงสาบ ๑ ผลผักชี ๑ นอแรด ๑ งา ๑ เขากวาง ๑ รวมยา ๑๐ สิ่งนี้เอาเท่าเทียมกัน  ทำเป็นจุณ  บดปั้นแท่ง  ละลายน้ำมะนาวรับประทานหอบทราง  ถ้าหากจะแก้ไข้เหนือละลายน้ำใบทับทิมต้ม