สัตววัตถุ น้ำมันขนเเกะ

[กาลครั้งหนึ่ง2560]

น้ำมันขนแกะ
น้ำมันขนแกะ (wool-fat  หรือ  Adeps  Lanae) เป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้จากขนแกะ ตอนท้ายฤดูใบไม้ผลิถึงต้นหน้าร้อน น้ำมันนี้มีส่วนสำคัญเป็นคอเลสเตอรอลและไฮโซคอเลสเตอรอล (isocholesterol) ตลอดจนเอสเตอร์ของกรดมันประเภทอื่นๆอีกหลายชนิด เช่น กรดแลโนแพลมิตำหนิก (lanopalmitic  acid) กรดแลโนชอลิก (lanocerric  acid) กรดคาร์นิวบิก  (carnubic  acid) กรดโอลีอิก (oleic  acid) กรดไมริสติก (myristic  acid) น้ำมันขนแกะนี้ใช้เป็นส่วนประกอบเพื่อดูดน้ำสำหรับการทำยาขี้ผึ้ง (ointment)  รวมทั้งยาครีม  (cream) และก็ใช้สำหรับทากันผิวหนังแห้งแตก โดยเฉพาะอากาศหนาวเมื่ออากาศแห้งมากมาย น้ำมันขนแกะที่มีน้ำผสมอยู่ด้วยปริมาณร้อยละ ๒๕-๓0 (hydrated  wool-fat) เรียก แลโนลิน  (lanolin)

สรรพคุณทางยา
หมอแผนไทยรู้จักใช้นมแกะและเขาแกะเป็นกระสายยาและก็เครื่องยา ดังนี้
๑. น้ำนมแกะ ได้จากแกะตัวเมียที่อยู่ในวัยเจริญพันธุ์ พระหนังสือสรรพคุณ (แลมหาพิกัด) บันทึกไว้ว่า "น้ำนมแกะแก้โรคหืดไอ และจุกเสียด เจริญไฟธาตุ" ยาขนานที่  ๖๖ ในตาราพระยารักษาโรคพระนารายณ์ เข้า"นมแกะ" เป็นเครื่องยาด้วย ดังต่อไปนี้
สมุนไพร น้ำมันมหาวิศครรภราชไตล เอาโหราทั้งคู่ หนัก ๗ บาท สท้วง  ชะพลู เปล้าใหญ่ เปล้าราม เปล้าสีน้ำเงิน เทียนอีกทั้ง ๕  เทียนเยาวภานีเป็น  ๖  โกฏทั้งยัง ๕ กานพลู ใบกระวาน ลูกเอ็น จันทน์แดง จันทน์ขาว หางไหล มหาละลาย   ลูกตลอด สิ่งละตำลึง  ๑  ตรีกระฏุก เปล้าน้อย พิมเสน รากไคร้หอม  รากแฝกหอม ไค้เครือ เปราะหอม สิ่งละ ๒ ตำลึง รากคันทา สหัสคันทา  อัชระคันทา อบเชย รากผักแผ้วแดง รัตโชติ สิ่งละ  ๓  ตำลึง   รากเจตมูลเพลิงเเดง แก่นสน สิ่งละ  ๔  ตำลึง  กฤษณา  ใบตลอด สิ่งละ  ๕  ตำลึง  ลูกลางโพง   ๒0  ลูก  น้ำมะกรูด   น้ำมะนาวน้ำมะงั่ว น้ำส้มส้า น้ำนมโค น้ำนมกระบือ  น้ำนมแกะ นมแพะ น้ำมันคูเลละ น้ำมันเชตะ น้ำมันพิมเสน  น้ำมันดิน  สิ่งละทนาน   น้ำมันงาเชย  ๗  ทนาน มะพร้าวไฟ  ๓  ลูก บิดเอาแต่น้ำกะทิ หุงให้คงแม้กระนั้นน้ำมัน   ทาแก้เส้นอุทธังคมาวาตา   อโธค   มาวาตา   อันปน พระเลือด แล่นในพระเส้นสะดวก ให้พระเส้นตึงแลกระด่างนั้นออกเป็นปรกติ ข้าพพระพุทธออกพระสิธิสารประกอบทูลเกล้าฯ   มอบให้ทรง  ใน วัน  ๓ ฯ ๑0  ค่ำ  ศักราช  ๒๒๓0   ปีเสือ  อัฐศกฯ
๒.เขาแกะ   ได้จากเขาของแกะทั้งปวงผู้รวมทั้งเพศภรรยา   ใช้เป็นเครื่องยาในยาไทย  เช่น  "ยาจักรวาลฟ้าครอบ"   ในพระหนังสือธาตุวิภังค์  ซึ่งมีบันทึกไว้ดังต่อไปนี้ยาชื่อจักรวาลฟ้าครอบ   แก้พิษไข้รอยแดงทั้งมวล   สารพันพิษอันอะไรก็ตามก็ดีแล้ว   พิษกาฬข้างในด้านนอก   ในกลุ้มใจในใจก็ดีแล้ว   แลพิษรอยดำทั้งปวง  ๗๐๐   จำพวกที่ไม่ได้ขึ้นมาทำพิษ   คุดอยู่ในหัวใจแลตับปอดทั้งยังด้านในก็ดีแล้ว   แลหลบอยู่ตามผิวหนังข้างในก็ดี   แลพิษไข้ทรพิษฝีหัวเดียว  ดีแล้ว   ตานทรางก็ดี   ท่านให้ยำยาขนานใหญ่นี้ไว้แก้   เว้นไว้แต่บุราที่บาปแลปัจจุบันนี้กรรมนอกจากนั้นหายสิ้นแล   แพทย์ทั้งปวงจงเร่งทำยาขนานนี้ขึ้นไว้ให้เหอะ   จึงจะสู้กันกับรอยดำ   ๗๐๐  พวกได้   ท่านให้เอา  เขี้ยวเสือ  ๑   เขี้ยวหมู  ๑   เขี้ยวหมี  ๑   เงี่ยงปลาฉนาก  ๑   เงี่ยงปลากระเบน  ๑   นอแรด  ๑   งาช้าง  ๑   เขากุย  ๑   เขากวาง  ๑   เขาแพะ  ๑   เขาแกะ  ๑   ทั้งนี้คั่วให้เกรียม   หวายตะค้า  ๑   หวายตะมอย  ๑   เจ็ตภังคี  ๑   สังกะระณี  ๑   ดอกสัตบุศย์  ๑   สัตตบตระหนี่ช  ๑   สัตบัน  ๑   บัวหลวง  ๑   บัวขม  ๑   บัวเผื่อน  ๑   ต้องกลนี  ๑   พิกุล  ๑   บุนนาค  ๑   สาระภี  ๑   มลิซ้อน  ๑   มลิลา  ๑   ดอกจำปา  ๑   ดอกกระดังงา  ๑   กฤษณา  ๑   กะลำภัก  ๑   ขอนดอก  ๑   ใบพิมเสน  ๑   พิมเสนเกล็ด  ๑   การะบูร  ๑   บอแร็ก  ๑   โกฏ  ๕  หนึ่ง   เทียน  ๕  หนึ่ง   ลูกจันทร์  ๑   ดอกจันทร์  ๑  กระวาน ๑   กานพลู  ๑   สมุลแว้ง  ๑   เห็ดกะถินขาว  ๑   เห็ดกะถินพิมาน  ๑   เห็ดมะพร้าว  ๑   เห็ดตาล  ๑   เห็ดงูเห่า  ๑   เห็ดมะขาม  ๑   เห็ดไม้รัง  ๑   เห็ดไม้แดง  ๑   เห็ดตับเต่า  ๑   หัวมหารอยดำทั้งยัง  ๕  หนึ่ง   ยาทั้งนี้เอาส่วนเสมอกัน   สารพัด  (ดี)   เป็นน้ำกระสายบดปั้นแท่งไว้   แก้กาฬ  ๗๐๐  ชนิด   แก้ได้ทุกสิ่ง   น้ำกระสายยายักใช้เอาตามแต่ที่ถูกใจด้วยโรคนั้นเหอะ   แก้ในวสันตฤดู   เป็นน่าฝนแล