สัตววัตถุ กวาง

[teareborn]

เขากวางอ่อน
เมื่อกวางผลัดเขา เขากวางแยกหลุดจากตอเขา ผิวหนังบริเวณรอบๆตอเขาจะก้าวหน้าขึ้น มาปิดแผลด้านใน ๔-๕  วัน เลือดจะเริ่มเข้าไปหล่อเลี้ยง พร้อมทั้งมีสารประกอบแคลเซียมพอกสะสมขึ้น เขาใหม่จะคลุมด้วยหนังนุ่มๆแล้วก็ขนสั้นๆสีน้ำตาลราวกับผ้ากำมะหยี่ เขารูปแบบนี้เรียกว่า "เขากวางอ่อน"  ซึ่งหักได้ง่าย เมื่อหักจะมีเลือดออก กวางลางตัวบางทีอาจจนตายได้ ถ้าเกิดเลือดออกไม่หยุด ในระยะที่มีเขาอ่อน กวางจะทำมาหากินอยู่ที่โล่งแจ้งหรือที่โล่ง โดยหลีกเลี่ยงไม่เข้าไปในป่าทึบหรือป่าหนามเขากวางอ่อนเป็นเครื่องยาที่รับรองเป็นแบบเรียนยาที่ประเทศสหรัฐพลเมืองจีน   อาจได้จากเขาอ่อนกวาง  ๒  จำพวก  เป็น
๑.กวางดอกเหมย  (sika  deer)   มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Cervus  Nippon  Temminck
๒.กวางแดง  (red  deer)   มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Cervus  elaphus  Linnaeus
เขากวางอ่อนนี้มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า pilose  antler มีชื่อยาในภาษาละตินว่า Cornu  Cervi  Pantotrichum เป็นเขากวางอ่อนที่พึ่งจะแตกออก ด้านในเขายังไม่เป็นกระดูกแข็งสำหรับในการตัดเขากวางนั้น ใช้เลื่อยตัดทิ้ง โดยเริ่มตัดเขาอ่อนเมื่อกวางแก่ตั้งแต่  ๓  ปีขึ้นไป ตัดได้ปีละ  ๑-๒  ครั้ง เมื่อตัดแล้วต้องนำไปแปลสภาพทันที เริ่มด้วยการล้างเอาสิ่งสกปรกที่ติดมาพร้อมกับขนบนเขากวาง แล้วบีบเลือดที่ติดมาอีกส่วนหนึ่งส่วนใดออกไป ต่อจากนั้นก็เลยใส่ลงในน้ำเดือด  ๓-๔  ครั้ง ครั้งละ  ๑๕-๒0 วินาที เพื่อขับเลือดให้หมด แล้วต่อจากนั้นจึงเอามาตากหรืออบให้แห้ง นอกนั้นยังอาจตัดเขากวางชิดกับกะโหลก แต่จะใช้กับกวางที่ป่วยไข้หรือแก่มากแล้วเท่านั้น เขากวางอ่อนที่มีคุณภาพดีต้องเป็นเขาบริบูรณ์ (ขนละเอียด สีน้ำตาลอ่อนไม่หัก) มีน้ำหนักเบา ข้างล่างไม่มีรอยแยก หน้าตัดมีรูพรุนแน่น สีเหลืองเปลือกข้าว ส่วนที่มีขนหยาบไม่สมบูรณ์ หน้าตัดมีสีเทาผสมแดง เป็นชนิดที่มีคุณภาพรองลงมา

ตำราเรียน
ยาจีนว่า เขากวางอ่อนมีรสหวาน มีฤทธิ์ร้อน เป็นยาบำรุงคุณภาพดี ดังคำจีนโบราณที่ว่า "ยามพอหมดเรี่ยวแรง หายาอะไรก็ตามมิได้ ถ้าเกิดได้กินเขากวางอ่อนแล้ว หากแม้ไม่มีแรงก็ช่วยทำให้ฟื้นคืนได้" เขากวางอ่อนมีสรรพคุณเป็นยาบำรุงเลือด บำรุงกำลังทำให้กระดูกแล้วก็เอ็นแข็งแรง แก้อาการเหน็ดเหนื่อย ตาลาย หูตึง ตามัว เข่าเจ็บ รวมทั้งที่สำคัญคือ สมุนไพร  ช่วยเสริมสมรรถนะทางเพศ แก้โรคน้ำกามไหลเองโดยไม่ทันรู้ตัวเสมอๆแก้เมนส์มามากมายไม่ดีเหมือนปรกติ บำรุงครรภ์ (ทำให้ทารกในท้องสงบ) แก้อาการท้องร่วงเรื้อรัง โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่เกิดกับผู้สูงอายุ โดยปกติใช้บดเป็นผง รับประทานทีละ ๑-๒.๕ กรัม กับน้ำสุกจะใช้ดองเหล้า หรือปั้นเป็นยาลูกกลอนก็ได้ เนื่องมาจากเขากวางอ่อนเป็นยาบำรุงที่มีฤทธิ์ร้อน จึงห้ามใช้กับคนเจ็บที่จับไข้ ถ่ายหรืออ้วกเป็นเลือด นอกจากนั้น คนไข้โรคความดันโลหิตสูงหรือลักษณะการทำงานของตับไม่ดีเหมือนปรกติก็ไม่สมควรกินมากเกินไป